Суобас диэн баар, үрдүку суут

Суотту кулуубун курдук ураты тутуулаах дьиэни мин оссо ханна да көрө иликпин. Бу кулууп дьиэтэ биһиги үгүспүт төрүү да илигинэ, 1961 сыллаахха тутуллубут эбит. Санаан көрүн эрэ, бу оччотоогу баараҕай тутууга  төһөлөөх элбэх киинэ, кэнсиэр, испиктээх, мунньах, бырааһынньык, көрсүһүү буолбута буолуой? Биһиги эбээлэрбит-эһээлэрбит, ийэлэрбит-аҕаларбыт да бу дьиэни быһа хаампатах буолуохтаахтар.

Кулууппут барахсан төһө да сааһырдар, муостатынан тымныы аргыйдар, билигин да киһини ыҥыра-угуйа, уотунан-күөһүнэн сандаара-мичиннии тураахтыыр. Манна ааспыт үйэ 80с сылларыгар Хабаровскайдааҕы култуура институтун бүтэрэн кэлбит талааннаах режиссерТ.А.Гоголева  бастакы театры тэрийэн  улахан хамсааьыны таьаарбыта. Ол кэмнэ «Күн күөрэйиэн иннинэ», «Лоокуут уонна Ньургуһун», «Кыталыктар кырдаллара», «Иннэ үүтүнэн» курдук саха классиктарын бастыҥ айымньылара утуу-субуу көрөөччү дьүүлүгэр тахсыбыттара. Онтон 1986 сыллаахха театрбыт Мустай Карим «Ый өлөр туунугэр» трагедиятын ситиһиилээхтик оонньоон норуодунай театр үрдүк аатын ылбыта.

Соторутаагыта театрбыт саха норуодунай суруйааччыта Николай Якутскай «Адаҕа» арамаанынан туруоруллубут испиктээҕин көрөөччүлэргэ бэлэхтээтэ. Бу олус дириҥ ис хоһоонноох, билигин да суолтатын сүтэрэ илик айымньыны эдэр режиссер Надежда Федорова, онтон сценарийын эмиэ эдэркээн Мария Андросова бэркэ танан, толкуйдаан таьаардылар. Испиктээххэ ыраас суобас иҥсэ санаалыын харсыһыыта, өй икки сүрэх икки мөккүөрэ, кэмсинии буолар буолбутун кэннэ кэлэрэ, бу орто дойдуга айыы-хара хайаан да иэстэбиллээх буолара олус итэгэтиилээхтик көстор. Испиктээххэ Суотту оҕолоро, олохтоохторо – Костя Бурцев, Антон Сидоров, Уолан Черкашин, Андрей Сыроватскай, Марк Местников, Иннокентий Алексеев, Мария Заровняева, Владимир Татаринов, Северин Седалищев, Егор Габышев, Евгений Свинобоев, Иван Атласов, Христина Неустроева, Валентина Патрасова, Вия Пермякова, Эдуард Николаев, Марфа Аржакова, Мария Андросова, Саргылаана Заровняева, Феодосия Сыроватская уонна Степан Охлопков-Айым үлэ-үөрэх быыһыгар, ис сүрэхтэн, баҕаран туран оонньоотулар. Аны сцена кэтэҕиттэн ып- ыраас куолаьынан уустаан-ураннаан саҥарбыт Устиния Борисова, муусуканан киэргэппит Филипп Габышев, уотунан-куоьунэн киэргэппит Егор Федоров, көстүүмнэри тикпит Мария Заровняева уонна Раиса Иванова, худуоһунньук Алексей Портнягин, артыыстары гримнээбит Эдуард Николаев элбэх үлэни корустулэр. Онтон миигин быстах да буоллар, оруолга ылбыттарыгар ого курдук уордум, кулиса кэтэгэр туран долгуйар диэн тугун, сценага киирэн ытыс тыаьын сылааьын хаттаан биллим.

Испиктээх кэнниттэн норуодунай театрбыт биир киэн туттуута В.З. Стрекаловская «Суотту театра иккис тыынын ыллынна, биьиги театрбыт баар!» диэн алгыс курдук эппитэ ыраахха диэри дуораһыйда.

Улахан сценага  артыыстар бары да ууларыгар-хаардарыгар киирэн оонньоотулар, ордук Андрей Сыроватскай монолога киьи этин сааьа аьыллар гына тагыста. Арай мин эрэ «бу туох ааттаах дьабаччы кырааскаланнын» диэн ойохпуттан сэмэлэнним. Онон бу табыллыбыт үлэ уостан-умуллан хаалбакка, оруолбутуттан  тахса иликпитинэ, суолу да былдьаһа  дьон дьүүлүгэр салгыы тахсара буоллар диэн баҕа санаабын этэбин. Суотту норуодунай театра баар, кини тыыннаах!

“Доҕордоһуу” дойдута