Айсен Николаев: С национальным праздником Ысыах!

Уважаемые якутяне и гости республики!

От имени руководства Республики Саха (Якутия) и от себя лично сердечно поздравляю вас с национальным праздником Ысыах!

Этот праздник для нас всегда был особенным, олицетворяющим возрождение природы, радость обновления, приобщения к обычаям и культуре наших предков. Ысыах стал самым большим национальным праздником на территории нашей страны, потому что традиции и смыслы, заложенные в его основе, близки всем народам. Праздник тепла и света, дружбы и единства.

Президент Российской Федерации Владимир Владимирович Путин неоднократно отмечал, что многообразие культур и традиций народов является бесценным достоянием страны.

Так, в Якутии мы чтим многовековую историю родного края, бережно относимся к духовному наследию. И на главном национальном празднике мы показываем всю красоту и самобытность северной земли.

Но Ысыах не только хранит традиции, он их создает. В этом году мы отмечаем величайшую дату в истории страны и мира – 80-летие священной Победы над фашистской Германией. В 1944 году, в трудные военные годы, руководство республики приняло историческое решение о возрождении национального праздника Ысыах. Он прошел в 21 районе республики, в праздновании приняли участие более 100 тысяч человек.

Это вселило в людей веру и надежду, вдохновило на новые подвиги. Вся Якутия трудилась под лозунгом «Все для фронта, все для Победы!».

А в 1945 году, вместе со всей страной отмечая разгром фашистской Германии, мы праздновали Ысыах Победы! По всей Якутии он прошел с небывалым размахом, став всенародным торжеством победителей. И сегодня мы бесконечно гордимся нашими предками, их подвигом во имя свободы и независимости Родины.

В 1945 году Ысыах Победы торжественно открыл народный сказитель Сергей Зверев – Кыыл Уола. В 2025 году с 20 по 21 июня в Сунтарском улусе мы празднуем республиканский Ысыах в честь его 125-летия — основоположника

якутской сценической танцевальной культуры, народного певца, сказителя Сергея

Зверева – Кыыл Уола. Яркими моментами праздника станут известные танцевальные постановки Сергея Афанасьевича «Алгыс», «Оһуор», «Ситим», «Сайылык о5олоро», его олонхо

«Кыыс Кыыдаан».

28-29 июня в священной местности «Үс Хатын» в 28-й раз по традиции объединит всех жителей республики Ысыах Туймаады, посвященный 80-летию Победы в Великой Отечественной войне, Году защитника Отечества в России и Году защитника Родины в Якутии. Это наша история, наша память и гордость.

Большим событием в этом году

станет и

Республиканский Ысыах Олонхо, который пройдет 4-5 июля в Нерюнгринском районе. Масштабное мероприятие приурочено к 50-летию нашей южной столицы.

И на всех площадках Ысыаха в разных уголках республики все якутяне призывают благословение на нашу древнюю землю, просят добра и процветания.

И пусть священный алгыс принесет в каждый дом благополучие и изобилие, зарядит и укрепит стойкость и внутреннюю силу наших бойцов, отстаивающих будущее Родины. Уверен, мы вместе пройдем через любые испытания, и настанет день, когда по всей республике в едином порыве исполним осуохай Победы!

Дорогие друзья! Пусть позитивная светлая энергия Ысыаха вдохновит всех на созидание во благо республики и Великой России! Желаю всем крепкого здоровья и удачи, мира и счастья! Уруй-туску!

Глава Республики Саха (Якутия)

А. С. Николаев

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана А.С. Николаев ыһыаҕынан эҕэрдэтэ

Күндү Сахам сирин олохтоохторо!

Ытыктабыллаах ыалдьыттар!

Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан Үрүҥ Тунах Ыһыаҕынан эҕэрдэлиибин!

Ыһыах – айылҕа уһуктуутун, өбүгэлэрбит үгэстэрин түстүүр саха норуотугар ураты суолталаах бырааһынньык. Ыһыах сылаас, сырдык, доҕордоһуу уонна сомоҕолоһуу бырааһынньыга.

Араас норуоттар култууралара уонна үгэстэрэ дойдубут туохха да тэҥнэммэт сүҥкэн нэһилиэстибэтэ диэн Россия Федерациятын Президенэ Владимир Владимирович Путин бэлиэтээн эппитэ. Саха сирин олохтоохторо төрөөбүт дойдубут баай устуоруйатыгар, духуобунай нэһилиэстибэтигэр ытыктабыллаахтык сыһыаннаһабыт. Норуоппут сүрүн национальнай бырааһынньыгар Хоту дойду кэрэтин уонна уратытын көрдөрөбүт.

Ыһыах норуот үгэһин илдьэ сылдьар, чөл хаалларар, харыстыыр эрэ буолбакка, бу үгэстэри тарҕатар аналлаах. Быйыл дойдубут уонна Аан дойду устуоруйатыгар сүдү суолталаах Улуу Кыайыы 80 сылын бэлиэтээтибит. 1944 сыллаахха сэрии сут дьылларыгар өрөспүүбүлүкэ салалтата Ыһыах ыһыыны чөлүгэр түһэрэр туһунан суолталаах быһаарыыны ылыммыта. Ол сыл 100 тыһыынчаттан тахса киһи кыттан ыһыах өрөспүүбүлүкэ 21 оройуонугар ыытыллыбыта. Бу тэрээһин дьон санаатын бөҕөргөтөн, эйэлээх олоххо эрэл кыымын сахпыта. Саха сирин бүттүүнэ “Барыта фроҥҥа, барыта Кыайыы туһугар!” лозунунан салайтаран үлэлээбитэ, олорбута.

1945 сыллаахха Саха сирэ Кыайыы Ыһыаҕын киэҥ далааһыннаахтык тэрийбитэ! Бу Кыайыы Ыһыаҕын тойуксут Сергей Зверев – Кыыл Уола арыйбыта. Саха сирин бары муннуктарыгар кыайыылаахтар өрөгөйдөрө буолбута. Биһиги көҥүл олоҕу уонна тутулуга суох буолууну түстээбит аҕаларбытынан, эһээлэрбитинэн киэн туттабыт.

Оттон быйыл бэс ыйын 20-21 күннэригэр Сунтаар улууһугар саха омук киэн туттар ырыаһыта, добун тойуксута, үтүөкэн үҥкүүһүтэ Сергей Зверев – Кыыл Уола төрөөбүтэ 125 сылыгар аналлаах өрөспүүбүлүкэтээҕи Ыһыах ыытыллыаҕа. Тэрээһин чаҕылхай түгэннэринэн Сергей Афанасьевич туруорбут “Алгыс”, “Оһуор”, “Ситим”, “Сайылык оҕолоро” үҥкүүлэрэ, “Кыыс Кыыдаан” олоҥхото буолуохтара.

Дьокуускай туонатыгар бэс ыйын 28-29 күннэригэр “Үс Хатыҥ” ытык сиригэр Улуу Кыайыы 80 сылыгар, Россияҕа Аҕа дойдуну көмүскээччи, Саха Сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччи сылларыгар аналлаах Туймаада Ыһыаҕа 28-с төгүлүн өрөспүүбүлүкэбит олохтоохторун үгэс быһыытынан түмэ тардыаҕа. Бу биһиги устуоруйабытынан уонна киэн туттуубутунан буолар.

Онтон Нерюнгри куорат 50-с үбүлүөйдээх сылыгар от ыйын 4-5 күннэригэр өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо Ыһыаҕа ыытыллыаҕа.

Өрөспүүбүлүкэбит араас муннуктарыгар ыытыллар Ыһыах дьоно-сэргэтэ Үөһээ Айыыларга сүгүрүйэр, уйгуну-быйаҥы, эйэни, ситиһиилэри көрдөһөр алгыс сиэрин-туомун толоруохтара. Этиллибит алгыс тыллара хас биирдии дьиэҕэ этэҥҥэ буолууну аҕаллыннар, Аҕа дойдубутун көмүскүүр буойуннарбытыгар кыайыыны түстээтиннэр. Араас кыһалҕаны ааһан, өрөспүүбүлүкэ бүттүүнэ Кыайыы оһуохайын толоруохпут диэн бигэ эрэллээхпин!

Күндү доҕоттор! Ыһыах сырдык күүһэ өрөспүүбүлүкэбит уонна Улуу Россиябыт туһугар үлэлииргэ-хамсыырга, айарга-тутарга көҕүлээтин! Барыгытыгар өҥ-быйаҥ сайыны, таһаарыылаах үлэни, чэгиэн-чэбдик туругу уонна бары үтүөнү баҕарабын! Уруй-туску!

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана

А. С. Николаев