Оһуокай күүһэ этээччи тылыгар

  Саха  республикатын Ил Дархан Оһуокайга 2022 с. стипендиата Семен Ильич Черноградскайдыын сэһэргэстибит.

  Кини, Саха республикатын үөрэҕириитин туйгуна, РФ физкультураҕа уонна спортка үтүөлээх үлэһитэ. Саха сирин Дархан этээччитэ, 2022 с. Саха сирин Аар Дархан этээччитэ, республикатааҕы «Оһуокай» түмсүү бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, «Во славу и пользу республики» уордьан кавалера, хайыһарга сүүрүү СССР спордун маастара.  

  Сэмэн Ильич – бэртээхэй ырыаһыт, киэҥ түһүлгэлээх, дириҥ ис хоһоонноох оһуохайдьыт, алгысчыт, олоҥхоһут, Уус – Алданнар тумус туттар киһилэрэ буолар.

   —Сэмэн Ильич дорообо, эн хаһааҥҥыттан оһуохайы этэр буолбуккунуй?

  —Оһуохайы аан бастаан 6 – с кылааска үөрэнэ сылдьан 1962 сыллаахха таһаарбытым. Оскуолаҕа перемена быыһыгар көрүдүөрүнэн эргийэ сылдьан 6 – 7 кылаас оҕолоро оһуохай тылын таһаарарбыт.  Оччолорго биһиги нэһилиэкпитигэр да, улууспутугар да оһуокай этээччи диэн киһи суоҕа. Өксөкүүлээх сиэнэ Атос Кулаковскайга студенныы сылдьан кынаттаһар этим. 50 сыл буолан баран 2012 с. Үс Хатыҥ Туймаада Ыһыаҕар кыайыылаах аатын сүгэн Саха сирин Дархан этээччи аатын ылбытым. Ол кэнниттэн 60 сыл буолан баран 2022 с. Саха республикатын Оһуокай түмсүүтүн үбүлүөйдээх ыһыаҕар Аар Дархан этээччини быһаарар Дарханнар күрэхтэригэр бастаабытым уонна Саха сирин Аар Дархан этээччитэ диэн ааты ылан дьолломмутум.

   —Оһуокай дьону тардар күүһүн хайдах ылынаҕыный?

   —Оһуохай – тыл күүһэ. Уус уран тыллардаах оһуохайдьыт дьону  түһүлгэтигэр тардар. Дойдуҥ, дьонуҥ – сэргэҥ, айылҕаҥ, буола турар тэрээһиннэр тустарынан эттэххинэ дьон сэргээн түһүлгэҕэр киирэр. Холобура Уус – Алдантан сылдьар биир дойдулааҕым Иван Иванович Бурцев – Ырыа Уйбаан кэлэн эттэҕинэ дьон сэргэхсийэрдии кэтэһэн киирэллэр кини түһүлгэтигэр, тэҥҥэ ыллаһа, үҥкүлүү.   

  —Улуу Кыайыы 80 сылынан, Кыайыы Оһуокайа улуустарынан бырайыакка эн тус бэйэҥ кыттыыҥ?

   —Улуустартан кэлэн бэйэлэрин түөлбэлэрин оһуохайын этэллэрэ олус кэрэхсэбиллээх. Холобура Таатталыы, Аммалыы, Хаҥаластыы.    

   —Оһуохай түмсүүгэ хас сыл сырыттыҥ уонна хас сыллаахха кэлбиккиний?  

   —Оһуохай түмсүүгэ мин 2011 с. кэлбитим, Александр Джурович солбуйааччытынан талбыттара. 2014 сыллаахха 26 оһуохайдьыттар буолан Польша, Варшава куоратыгар норуоттар фестивалларыгар тиийэн кыттыбыппыт, оһуохайдаабыппыт .Ол кэннэ 2017 сыллаахха Сербияҕа буолбут Европаҕа олорор саха омук дьонугар ыһыах ыспыппыт .Онно Дунай өрүс үрдүгэр оһуохай таһаарбыппыт эмиэ түмсүүбүтүттэн сүүрбэччэ буолан сылдьыбыппыт.

   —Төһө элбэх эдэр ыччаты, ханнык улуустартан иитэн таһаардыҥ?

    —Тааттаттан Афанасий Николаевич Попов – Саха сирин Үтүөлээх этээччитэ, Бүлүү улууһугар Олонхо ыһыаҕар иккис миэстэ буолбута .Онтон ыла оһуохайга көхтөөхтүк үлэлэһэр, бэйэтэ күрэхтэргэ кыттар.

Амматтан Анфиса Алексеевна – Саха сирин Үтүөлээх этээччитэ, салайааччы да этээччи быһыытынан олус сайынна диэхпин баҕарабын. Билигин Нохсоороптуу этии республикаҕа тэнийдэ. Үөрэппит сиэн оҕолорум Кытайынан, Франциянан оһуохайдаан, ыллаан, үҥкүлээн кэлбиттэрэ.    

   —Тугу сүбэлиэн этэй, эдэр, саҥа тахсан иһэр этээччилэргэ?

    —Эдэр дьон, саастаах этээччилэри көрөн, истэн оһуохайга үөрэниэхтэрин сөп диэн сүбэбин этэбин.

Түгэнинэн туһанан, кулун тутар 23 күнүгэр,өрөбүлгэ 1 чаастан Арчыга Уус Алдан улууһугар аналлаах Кыайыы Оһуокайыгар куоракка олорор биир дойдулаахтарбын, ыалльыттары, куорат олохтоохторун көхтөөхтүк кэлэргитигэр ыҥырабын.