Олох оҥкулларын, очурдарын, омсолорун уонна ол-бу араас көнө да, тиэрэ да көстүүлэр тустарынан оччугуйдук аҕыйах тылы этиэм
6. Дьэ, саха тыла байан да эрэр…
Биир өттүнэн көрдөххө, сахабыт тыла ахсаана эбиллэн, байан да эрэр. Оттон иккис өттүнэн көрдөххө, тылбыт улам сыыһыран иһэр. Омуктан киирбит термин, нуучча тыла сахатыйаннар, сотору киһи төрөөбүт тылынан сатаан да саҥарбат буолууһу быһыылаах. Мин, биир бэйэм, омуктан киирбит терминнэр, нууччаттан киирбит тыллар олус сахатыйбыттарыттан төрөөбүт тылбыт байыа дии санаабаппын. Саатар киирбит тыллар киһи кулгааҕар чиэскитик киирэр курдук оҥоһуллубуттар. Хас биирдии тыл туспа дьайар энергетикалаах. Ону итинник оҥордоххо, кини дьайар энергетиката – ол аата күүһэ-уоҕа, звуковой дьайыыта эмиэ сүтэр. Холобур, бюджет диэн тылы бүддьүөт, литератураны – литэрэтиирэ, правительствоны – бэрэбиитэлистибэ, веществоны – бэссэстибэ уо.д.а. диэһин тугу да киэргэппэт, тылы эппэт, байыппат. Бүддьүөт диэһин былдьыры киһи саҥатын курдук. Аны оҕолорго ыарахан үөскүүр. Бэрэбиитэлистибэ диэн суруйа сылдьар оҕо нууччалыы правительство сатаан суруйуо биллибэт. Үөрэтэр ньымаҕа учуутал бу тылы править – салайыахха диэн туохтууртан тахсыбытын өйдөтөн үөрэтэр. Оҕоҕо чуолкай түмүктээн (логическай) өйдөөһүн үөскүү түһэр. Онон сахалыы бэрэбиитэлистибэҕэ эргийэн кэллэххэ, оҕоҕо өйдүүрүгэр харгыс үөскүү түһэр.
Дьиҥэр, терминнэри, сорох нууччаттан киирбит тыллары сахатыта сатааһын улахан туһата суох ини. Холобур, пролетариат диэн тылы бэрэлэтэрийээт диэтэххэ, бүттүүн оробуочай кылаас да өһүргэнэр ини.
Онон тыл улахан үөрэхтээхтэрэ сөптөөх суолу, хайысханы буларгыт сөп ини. Урукку орфография тылдьыта сөп курдуга, саҥа итинник уустугуруу туохха нааданый?! Өссө да суруйа туруохха сөп, ол эрээри бүгүн манан сөп буолуо.
Үрүҥ Аар Тойонтон тоҕо куттаналларый?
Киһи-аймах наһаа түргэнник уларыйан иһэрэ олус биллэр буолла
Норуот эмчиттэрэ сымыйа ааты-суолу сырсымаҥ
Источник: «Аар Айыылыы эмтээһин», В.А. Кондаков. Дьокуускай. 2008. 162-164 с. СӨ Аар Айыы итэҕэлин тэрилтэтэ.