Айталина Мойтохонова-Сахаайта: «Оһуохай тылыгар саха тылын сүмэтэ баар!» 

    Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын уонна үөрэҕириитин туйгуна, Дархан этээччи, биллэр оһуохайдьыт, тойуксут Айталина Мойтохонова — Сахаайта уһуйаан, оскуола саҕаттан оҕону Оһуохайга киирии туһунан баҕа санаатын биллэрдэ: 

      — Үөһээ Бүлүү улууһун Кэнтик нэһилиэгэр күн сирин көрбүтүм. Эбээм Яковлева Татьяна Павловна Ньуурба Дьиикимдэтиттэн төрүттээх буолан хас сайын ахсын Ньурба ыһыахтарыгар барааччыбыт уонна Оһуохай ортотугар суумка манааччынан олордооччу.    

       Ол олороммун хас биир үҥкүүһүт туттан – хаптан үҥкүүлүүрүн, тылын – өһүн истэр этим. Билигин санаатахпына уһуйуу биир көрүҥэ эбит. 14 сааспыттан Оһуохай этэбин. Аан маҥнай таайым Николаев Владимир Спиридонович оһуохайга уһуйбута. Онтон салгыы Ньурба, Үөһээ Бүлүү кырдьаҕастарын түһүлгэлэрин көрөн – истэн, тылларын ырытан оһуохайдьыт буолан уһуйуллан тахсыбытым.    

        Оҕо эрдэхпиттэн идэ гыммыт оһуохайбын сайыннаран улаатан үлэһит буоламмын сүүстэн ахсааннаах ыччаты, аҕа саастаах дьону уһуйдум. Уон биир Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх этээччитин, биир Дархан оһуохайдьыты таһаардым. Үлэлээбит уопуппуттан аттаран “Уһуйаан” диэн оһуохайга уһуйуу программатын, “Оһуохай оскуолата” бырайыагы оҥорбутум. Ол онтон сиэттэрэн Өрөспүүбүлүкэҕэ бастакынан “Олонхо оскуолата” бырайыак оҥорон үлэлэтэбин. 2015 сыллаахха Москва куоракка ыытыллыбыт “Лучший учитель искусств” Бүтүн Арассыыйатааҕы учууталлар күрэхтэригэр кыайбытым. 2021 сыллаахха Москва куоракка ыытыллыбыт Бүтүн Арассыыйатааҕы култуура үлэһиттэрин чемпионатыгар кыттан бастакы миэстэ буолбутум.  2023 сылтан Саха НКИХ каналы кытта “Күн оһуохайа” бырайыак оҥорбутум. Күрэс сахабыт тылын сүмэтин сүтэрбэт туһугар үлэлииргэ өйүүр сыаллаах.  

     Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыытылыспатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников көҕүлээһининэн, СӨ үөрэххэ уонна наукаҕа, СӨ култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэлэрэ уонна «Саха» НКИХ тэрийиилэринэн ыытыллар. Партнердарынан Арктикатааҕы Судаарыстыбаннай култуура уонна ускуустуба үнүстүтүүтэ уонна Үөһээ Бүлүүтээҕи Н.И.Бойлохов аатынан оҕо искусствотын оскуолата буолаллар.

     Маны таһынан оскуолабытыгар бэнидиэнньик аайы сынньалаҥ кэмигэр Оһуохай түһүлгэтин уонна баҕалаахтарга Олоҥхо ааҕыытын тэрийэбин. Уһуйар оҕолорум доҕотторун, учууталларын кытта бииргэ оһуохайдыыллар, олонхолууллар. Оҕолор олус сөбүлүүллэр. Оһуохай успуорт көрүҥүн курдук кини искусство үс көрүҥүн барытын илдьэ сылдьар буолан эт – хаан өттүнэн сайдаҕын, толкуйдуур өйүҥ то буллар уонна ыллаан тыҥаҥ сайдар. 

       Ыам ыйын 25 күнэ СӨ оһуохай күнэ бэлиэтэнэр буолбутун биһиги Оһуокай Түмсүү күүскэ биһириибит. Хас биирдии улууска оскуолаларга Оһуохай уруоктара баар буолуохтарын баҕарабын. Олонхону оһуохайы ситимнээхтик үөрэтиллиэхтээх. Оһуохайы сайыннарыыга үчүгэй үлэ барыан наада. Оскуола үөрэтэр бырагыраамматыгар Оһуохай бирэдимиэтэ киирэрэ буоллар, ыччаттарбыт сайдыа этилэр. Олоҥхону, Оһуохайы уһуйар уһуйааннарга улахан болҕомто ууруллара буоллар саха тыла сайдар суолга үктэниэ этэ. Тоҕо диэтэххэ оһуохай тылыгар саха тылын сүмэтэ баар. Сытыары, туруору, кэккэлэспит аллитерацияны туһанан саха тылын күүстээх алгыс тылларын ситимнээн уус – уран тыллаах улуу Аар Дархан этээччи буолан тахсыахха сөп.